U bent hier

Substitutie en bewijskracht

De conclusie die we kunnen trekken is dat scans in die besproken rechtsgebieden in beginsel als bewijsmiddel kunnen worden aangevoerd, maar dat ze geen bijzondere bewijskracht genieten. Authentieke en onderhandse akten verliezen hun dwingende bewijskracht en de rechtszekerheid die daarmee samenhangt. Het gevolg van substitutie is dat alle gescande bewijsmiddelen die worden ingebracht in civiele en bestuursrechtelijke procedures onder de vrije bewijsleer vallen. Binnen het bestuursrecht bestaat bovendien het risico dat een scan als bewijsmiddel wordt uitgesloten volgens een bewijsbeleid Zowel het bestuursorgaan zelf als de bestuursrechter kunnen weliswaar tot een van het beleid afwijkend oordeel komen, maar naar verwachting zal dit in de praktijk niet snel gebeuren. Een ander obstakel waarmee rekening moet worden gehouden in bestuursrechtzaken, is het rechterlijk bewijsvermoeden waarop een bestuursrechter zijn oordeel kan baseren. In anticipatie op een eventuele betwisting of in twijfel trekken van de authenticiteit en integriteit van het substituut-bewijsmiddel is het raadzaam het bewijsmiddel te doen vergezellen van informatie omtrent de waarborgen waarmee het is omkleed (betrouwbaarheid, authenticiteit, volledigheid en integriteit). Ook in het strafrecht komt het aan op het overtuigen van de rechters. Het juridische risico dat een gescand document niet of nauwelijks als bewijsmiddel wordt gewaardeerd, hangt mijns inziens nauw samen met de bij een organisatie gevoerde informatiehuishouding.
 
Een positieve waardering door de rechters is in mijn ogen afhankelijk van de mate waarin zij ervan zijn overtuigd dat de scan naadloos overeenkomt met het origineel. De scan en het scanproces zullen met de nodige doordachte waarborgen moeten worden omkleed. Waarborgen ten aanzien van de integriteit, authenticiteit, volledigheid, betrouwbaarheid en duurzaamheid. Om de waarborgen gestalte te geven kan aansluiting worden gezocht bij de beginselen van behoorlijk ICT-gebruik van Franken. Om terug te komen op de vraag, `Is de tijd rijp om het roer om te gooien?` luidt het antwoord: ja, het is tijd. De huidige stand der techniek biedt toereikende mogelijkheden om een betrouwbaar en integer scansysteem op te zetten. Juristen zullen echter tijd nodig hebben om gewend te raken aan de omgang met dergelijke moderne bewijsmiddelen. Het is tijd om de gewenningsperiode in te zetten. Met uiteraard alle kinderziekten van dien.
 
Auteur: 
mr. I.M. Tempelman

Digitalisering doet bewijskracht documenten de das om? Trema, Tijdschrift voor de Rechterlijke macht, 2008. (Vol. 31, Issue 09, pp. 404-408)

Informatiemodel:

Datum eerste publicatie: 
vrijdag, 4 november 2016 - 2:30pm
Share/Deel