Weblogs

Vorige week donderdag bezocht ik in Zwolle het Nationaal Verkeersveiligheidscongres. De titel van het congres was in #tandem naar meer verkeersveiligheid en deze tandem verwijzing kwam meerdere keren terug op de dag. 500 deelnemers en dus volle bak.

Verwelkomt werden we door De Fietsband – een straatorkest uit Nijmegen. Dagvoorzitter vandaag was Bram Douwes (journalist en programmamaker). In aanloop naar het congres maakte hij een 4-delige podcast over handhaving, een veilige schoolomgeving, afleiding in het verkeer en de oude fietser.

Misschien denk je nu, verkeersveiligheid, wat heeft dat met bibliotheken of de gemeente Den Haag te maken. Nou misschien met die laatste nog wel iets. Maar onlangs heb ik de overstap gemaakt naar het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat waar ik op de afdeling verkeersveiligheid ben gaan werken. En ja dan hoort dit congres er wel heel erg bij. Voor mij dus veel nieuwe gezichten en onderwerpen. En als vanouds een verslag op mijn blog.

De eerste spreker was Dirkje van der Ven (adviseur gedragsverandering) van Wavy. Met oude en nieuwe inzichten, kritiek en het antwoord op die kritiek nam zij ons in een klein uur mee in de wereld van de gedragsverandering.

Het lastige aan gedrag is natuurlijk dat het grotendeels automatisch en onbewust is (96-99%). Dus als je nadenkt over wat mensen in het verkeer drijft dan is dat vaak automatisme. En als je het dan hebt over intenties, dan heb je het nog niet over gedrag. Vandaar ook de intentie-gedrag-kloof. En waar begin je dan. Dirkje is heel duidelijk, bij het wegnemen van weerstand. Omdat mensen zelf willen kiezen wat ze doen, wanneer ze het doen en hoe ze het doen. De effecten van gedragsinterventies blijven dan ook altijd klein. Het oplossen van de verkeersveiligheid, Dirkje kan dit niet.

Mooie voorbeelden had zo, zoals deze uit Rotterdam uit 2018. Roep BOE tegen spookfietsers. Of de Nijntje verkeersborden.

Het valt Dirkje op dat als het gaat over gedragsverandering en de 3 E’s worden gebruikt (engineering, education, enforcement) gedragsmaatregelen onder educatie worden geschaard. Terwijl ook handhavers en verkeerskundigen meehelpen aan gedragsverandering. Werken we dan allemaal te veel op eilanden?

Kort ging ze hierna nog even in op het verschil tussen i-frame (met als voorbeeld dynamische snelheidsdisplays) en s-frame (met als voorbeeld ISA) en Dirkje gaf ons een opdracht. Kijk eens naar het grotere geheel, waar is jouw stukje een onderdeel van, wat of wie heb je nodig om het af te maken? Ondersteun elkaar om het effect te vergroten. Zij kan verkeersveiligheid niet alleen oplossen, maar met elkaar (in tandem) kan het wel.

De minister nam ons mee terug in de tijd (naar het eerste congres in 1978) en naar de huidige tijd (de nieuwste cijfers van het CBS waren net gepubliceerd). Hij vertelde over de Investeringsimpuls en over het verbeteren van de fietsveiligheid. De speech van de minister kun je hier teruglezen.

Na de speech beantwoordde de minister vragen van studenten over het wel of niet verplichten van een fietshelm, de ontwikkelingen van zelfrijdende auto’s en waarom het niet lukt het aantal verkeersslachtoffers te reduceren.

Hierna was het tijd voor een aantal break-out-sessies. Ik dacht ik hoef niet alle namen van de sprekers te onthouden want die haal ik later wel van het programma op de site. Maar dat programma kan ik niet meer vinden. In ieder geval de eerste sessies gingen over gedragsverandering. Marieke van Daal van ROV Zuid-Holland (Regionaal Ondersteuningsbureau Verkeersveiligheid). Zij vertelde over een mooi project om inwoners van Zuid-Holland bewust te maken van hun gedrag in het verkeer.

Met een mobiel campagneteam en quiz gingen ze de straat op. Inwoners werd gevraagd of zij met 2 personen een battle wilden doen. De vragen gingen over verkeersveiligheid en gedrag. Ook werd aan de inwoners gevraagd of zij iets aan hun eigen gedrag wilden doen en of ze dit wilden vastleggen in een belofte die ze aan zichzelf mailden. Na 2 weken kregen zij een mail of het was gelukt om zich aan de belofte te houden. De reacties waren heel positief en de respons ook dus ze gaan door met deze pilot.

Diede Vendrig van Unravel Behavior vertelde over het PATHS-model met vijf stappen (probleem (problem), analyse (analysis), test, hulp (help) en succes (success) en hoe zij dat inzetten. Ook vertelde ze over verschillende soorten nudges (shock nudge, optical nudge en noise nudge).

De volgende break-out-sessie ging over gedragsinterventies. Zo vertelden Ron Ghijssen en Kyron Olmeijer (andc – behaviour meets design) over hoe zij in Amsterdam fietsers laten stoppen voor rood licht. Vertelden Marjolein Versteeg (VeiligheidNL) en Michiel Schepens (provincie Noord-Brabant) over wat jonge scooterrijders beweegt bij het afslaan. En vertelde Cecile Collast (Veilig Verkeer NL) over snelheidsinterventies in Breda.

De meest interessante presentatie in deze sessie vond ik die van Ron Ghijssen, Merel Peters en Kyron Olmeijer over Veluws wild en hoe die veiliger over kan steken door gedragsinterventies waaronder borden zoals hieronder maar ook met dynamische displays waarop bijvoorbeeld stond om de hoeveel minuten op die plek wild overstak.

Na de lunch kon ik even achterover leunen toen twee mannen uit het veld (Henk Stipdonk (directeur KiM) en Sipke van der Meulen (Provincie Friesland)) ondervraagd werden door de studenten uit de zaal.

Voor de laatste sessie koos ik er een over voetgangers. Margot Blaauw van Veilig Verkeer NL geeft inzichten in hoe we ouderen zo lang mogelijk veilig kunnen laten lopen. Inzichten die ik uit dit verhaal meeneem: elke dag gaan er 14 mensen dood omdat zij vallen. En in 2040 is 25% van de bevolking ouder dan 65 jaar.

Voor het platform ruimte voor lopen onderzoeken Pablo (Ministerie I&W) en Branko Olij (onderzoeker bij VeiligheidNL) hoe een ongeval met een voetganger heeft kunnen plaatsvinden. De resultaten van het onderzoek worden rond de zomer verwacht.

Kim de Wit (DTV), de laatste in de sessie, vertelde over de zebrascan die zij in de wijk Segbroek Den Haag hebben uitgevoerd.

Voor de borrel kregen we nog even te horen wie de Nationale Verkeersveiligheidsprijs wint. Ik stemde op een andere genomineerde maar de winnaar werd Gevaarherkenningstraining Blikveld.

Na zo’n dag ondergedompeld te zijn in een nieuw onderwerp en heel veel nieuwe mensen gezien en ontmoet te hebben moet het altijd even landen. Na een week trek ik dan de volgende conclusie:
– verkeersveiligheid is een super belangrijk en relevant onderwerp waar veel meer mensen aan zouden moeten werken en waar je zelf individueel ook kan nadenken over je gedrag in het verkeer. En ja ik draag een helm op de fiets.
– er waren veel meer interessante sprekers om naartoe te gaan maar er was te weinig tijd. Waarom is dit congres om het jaar en niet jaarlijks? Trouwens meer info over sessies die ik niet bezocht vind je hier.
– mijn netwerk is nog veel te klein, dus wil je connecten, stuur me een verzoekje op Linkedin en zeg erbij dat je me gezien hebt in Zwolle (dat helpt).